Metinler Ve Sınıflandırılması

Metin Nedir?

Bir olayın ya da herhangi bir durumun yazılı olarak veya sözlü olarak anlatılması ve yazılmasıdır.

Metinleri;

• Yazılış amaçları,anlatım biçimleri,hedef kitleleri gerçeklikle ilişkileri bakımından gruplandırmak mümkündür.Ancak iki dala ayırmamız gerekiyor...

A) SANATSAL METİNLER

• Öznel yargılar içerir.

• Duygu ve hayaller ön plana çıkar.  

•Amacı okuyucuda estetik zevk uyandırmaktır.

• Süslü bir anlatım yapısı vardır.     

• Mecaz ve yan anlamlar sıkça kullanılır.

• Cümleler daha uzun ve girifttir.

B) ÖĞRETİCİ METİNLER

• Sanatsal metinlere nazaran nesnel yargılar içerir.

• Sade bir anlatımı vardır.

• Düşünce,fikirler ve mantık ön plana çıkar.

• Kelimeler gerçek anlamlarıyla kullanılmaya çalışılır.

• Amacı okuyucuya bilgi aşılamaktır.

• Cümleler daha kısa ve basittir.

Güzel Sanatlar

                                          

İşitsel(Fonetik) Sanatlar:

Sese,söze biçim vermektedir.Müzik ile edebiyat sese ve söze önem verdiği için işitsel (fonetik) bir sanattır.

GÖRSEL(Plastik) Sanatlar:

Herhangi bir cisme veya maddeye biçim vermektedir.Mimari,Heykel,Resim,Hat örnektir.

Dramatik(Ritmik) Sanatlar:

Harekete biçim vermektedir.Yani bir duygu olması da beklenir.Tiyatro,opera,bale,dans,sinema örnek olmaktadır.

Edebiyat ile diğer dallar arasındaki fark, Edebiyatın eşyasının dil olmasıdır.Örneğin müzikte Sol anahtarı varsa Edebiyatta ise dil akışı ya da dil vardır.

Türk Edebiyatının Dönemleri

İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı (?-XI. yüzyıl)

• Sözlü Edebiyat 

(Destanlar, efsaneler...)

•Yazılı Edebiyat

(Orhun Kitabeleri ilk örnektir.)

 *Özellikleri*

•Türklerin Orta Asya’da yaşamış oldukları devirlerde bütün Türk boyları arasındaki büyük çoğunluğu sözlü olan edebiyattır.

•Bu dönemde Türkler henüz yazıyı kullanmamışlardır bu yüzden kulaktan kulağa aktarımlar söz konusudur.

•Kullanılan ölçü, ulusal ölçümüz olan Hece Ölçüsüdür.

•Kullanılan nazım birim ise Dörtlüktür.

•Bu dönemde daha çok doğa,aşk,yalnızlık veya ölüm konuları ele alınırdı.

• Bu dönemdeki en meşhur ve en ünlü eser Kaşgarlı Mahmut’un “Divan-ı Lügat-it Türk” tür.

İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı (Xl-XIX. yüzyıl)

• Divan Edebiyatı 

•Halk Edebiyatı

a)Anonim Halk Edebiyatı

b)Dinî Tasavvufi (Tekke) Halk Edebiyatı

c)Âşık Edebiyatı 

*Özellikleri*

•Türkler kitleler hâlinde İslamiyet’i yaymaya başlamışlardır.

•Dönemin ünlü eser: “Kutadgu Bilig”

*1069-1070 yılları arasında Yusuf  Has Hacip tarafından yazılmıştır

Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı (1860-...)

•Tanzimat Dönemi Edebiyatı (1860-1896)

•Servetifünun Dönemi Edebiyatı (1896-1901)

•Fecriati Topluluğu (1909-1912)

•Milli Edebiyat Dönemi (1911-1923)

•Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (1923-...)

*Özellikleri*

•Osmanlı Devleti’nin 3 Kasım 1839 tarihindeki Tanzimat Fermanı ile siyasal ve kültürel yönden batıya yönelmesi, edebiyata etkisi olmuştur.

•Tiyatro,hikaye-roman,şiir,gazete... pek çok eserler ortaya atılmıştır.

Edebiyat Nedir?

EDEBİYAT NEDİR?

Edebiyat: insanların duygu,düşünce,hayallerini dile getiren sanattır.

Edebiyat’ın En Belli Başlı 5 Özelliği;

• İşitsel yani fonetik bir sanattır.

• Arapça kökenli olup ilk kez Şinasi tarafından  bugünkü anlamıyla kullanılmıştır.

• Sanatsal değerler bulundurur.

• Estetik ve güzellik olması gerekir.(Bunu amaçlamaktadır.)

• Savaşlar, göçler, doğal afetler, kültürel değişimler, rutin duygular Edebiyat’a teşkil etmektedir.

Edebiyat’ın Diğer Bilimler İle İlişkisi
: • Edebiyat-Sosyoloji: Sosyoloji toplum bilimidir.Toplum arasında meydana gelmiş olay ve olguların esere yansıtılması edebiyata kalmaktadır.Yani Edebiyat ve Sosyolojinin ortak noktası toplumdur. Edebiyat-Sosyoloji ilişkisine örnek olarak Halide Edip Adıvar’dan Sinekli Bakkal verilebilir. Sinekli Bakkal eseri, Türk toplumunun yaşadığı değişimi, Doğu kültürüyle yetişmiş insanlarla Batı kültürüyle yetişmiş insanların çatışmasını, bozulan insani ilişkileri gözler önüne serer.

• Edebiyat-Psikoloji: Psikoloji insan bilimidir. Her ikisinin de ortak noktası insandır. Edebiyatçı eğer insanlar üzerinde ağırlıklı eser yazıyorsa Edebiyat-Psikolojisi içerisindedir. Örnek olarak Peyami Safa’dan Dokuzuncu Hariciye Koğuşu eserini verebiliriz.

• Edebiyat-Tarih: Tarih geçmişi inceler. Edebiyatçı geçmişten ilham alarak konu ele alırsa Edebiyat-Tarih ilişkisi içerisine girer.Örnek olarak Tarık Buğra’dan Osmancık eserini verebiliriz.

• Edebiyat-Felsefe: Cismi ve yaşamayı farklı boyutlarıyla incelen ve de bir sistemi olan Felsefe dalı, Edebiyat’a çoğu zaman konuk olmuştur.Örnek olarak Albert Camus’tan Bulantı eseri verilebilir.

Gençler arasında “Edebiyat yapma” çokça
kullanılır ve bu lafta da Edebiyat için “çok laf kalabalığı ya da süslü laf” anlamı taşımaktadır.

Merhabalar!

   
                                                             

    MERHABA!🧚🏼‍♀️

Ben “Edebiyat Cini” kurucusu Gözde.

•

14 yaşındayım ve 9.sınıf öğrencisiyim.

•

Amacım zengin Edebiyatımız hakkında sizlere bilgi aşılamaktır.

-SEVGİLER🧚🏼‍♀️-